نکات اصلی در ایرادات تاثیر قطعی سوابق تحصیلی وزارت آموزش و پروش در نتایج آزمون سراسری:
۱. حدودا ۵۰۰۰ نفر معدل بیست در سال ۹۷ از طرف وزارت آموزش و پرورش به سازمان سنجش معرفی شد. بنابراین ارزش نمره بیست در امتحانات نهایی خیلی هم بالا نیست. ارزش نمره با مفهوم “نمره تراز” نشان داده می شود. نمره تراز درنظرگرفته شده برای نمره ی ۲۰ حداکثر ۱۰۰۰۰ است.( ۱۰ هزار امتیاز دارد) در سوی دیگر قضیه، کنکور است که تعداد بسیار انگشت شماری میتوانند به ۱۰۰ درصد تستهای کنکور در یک درس درست پاسخ دهند زیرا سوالات تستی کنکور جنبه ی مفهومی و استدلالی بالاتری نسبت به سوالات حفظی امتحانات نهایی دارند. بنابراین نمره تراز صددرصد زدن در کنکور حدود ۱۴۰۰۰ است( ۱۴هزار امتیاز دارد.)
۲. این عدم قدرت تفکیکی سوالات امتحانات نهایی( ۵۰۰۰ معدل بیست) باعث می شود که نمره تراز نمره ۲۰ بسیار پایین تر از نمره تراز درصد ۱۰۰ باشد حالا اگر معدل دانش آموز ما ۱۹ باشد که این تفاوت فاحش تر هم می شود. بنابراین همیشه تاثیر دادن معدل در نتایج کنکور به ضرر دانش آموزی است که به درصدهای بالایی از سوالات کنکور پاسخ داده است و دقت کنید که حتی اگر معدلش بیست هم باشد باز به ضررش است!
اگر معدلش ۱۸ باشد امکان قبولیش را نه تنها در رشته های تاپ که کلا در دانشگاه های دولتی از دست میدهد! این روش نابخردانه که مدعی حذف کنکور است رسما قانون نخبه کشی ملی است نه حذف کنکور.
۳. با توجه به مورد ۱ مشخص است که چه تاثیر قطعی ۳۰ درصد باشد چه ۲۰ درصد، چه ۵ درصد، نمره تراز نفرات برتر کنکور( ۳۰۰۰ نفر اول ) با ترکیب کردن نمره تراز امتحانات نهایی و نتایج کنکور همیشه افت می کند، پس تاثیر قطعی همیشه برای نخبگان زیانبار است چه ۵ درصد باشد چه ۹۰ درصد.
۴. چندین هزار داوطلب کنکور داریم که در گروه آزمایشی نامرتبط با نوع دیپلمشان شرکت می کنند. مثلا دیپلمشان ریاضی است اما در کنکور تجربی یا انسانی شرکت می کنند. با تاثیر دادن قطعی معدل به هر میزان( حتی ۱ درصد) این داوطلبان همیشه نسبت به دیپلمه های آن رشته جلوتر خواهند بود! زیرا در درسهای اصلی ای مانند زیست شناسی یا فلسفه و منطق اصلا سابقه ی تحصیلی ندارند، پس فقط نمره کنکورشان لحاط می شود؛ یعنی اگر یک داوطلب دیپلمه ریاضی که در کنکور تجربی شرکت کرده است، به ۸۰ درصد سوالات زیستشناسی پاسخ دهد همیشه از داوطللب دیپلمه تجربی که او هم به ۸۰ درصد سوالات زیست درست پاسخ داده است جلوتر است! حتی اگر نمره درس زیستشناسی دانش آموز نگون بخت تجربی ما ۲۰ باشد. اگر ۱۹ یا ۱۸ گرفته باشد که از گردونه رقابت حذف می شود. حفظی بودن سوالات امتحانات نهایی و بروز تخلفات گوناگون در انها موجب این مشکلات ریاضی لاینحل است که از آن با اصطلاح ضعف تفکیکی امتحانات نهایی یاد می شود.
۵. حدود ۶۰ هزار نفر داوطلب در کنکور ۹۷ شرکت داشتند که دیپلمه ی سال های پیش از ۸۴ هستند. قانونا امکان تاثیردهی نمرات نهایی این گروا از داوطلبان در آزمون سراسری وجود ندارد- زیرا قانون عطف به ما سبق نمی شود- این داوطلبان که اغلب دانشجویان انصرافی یا مهندسان فعلی کشورند و توان علمی بالایی نیز دارند، درصورت تاثیر قطعی معدل به هر میزانی، در همه ی درسها از دیگر داوطلبان هم سطحشان همیشه جلوترند!
تاثیر قطعی معدل یک اشتباه عیان ریاضی و یک فاجعه ی آموزشی است که در صورت اجرا تبعات پیشبینی نشده ی اجتماعی خواهدداشت.
راه حل، اصلاح کنکور و نزدیک کردن آن به سوالات تشریحی و کاستن از التهاب آن، ارتقای سوالات امتحانات نهایی و نظارت بر صلاحیت و نوع فعالیت ها موسسات کنکوری است.
دکتر هامون سبطی