حذف مدارس سمپاد پرونده گزندهای آموزشی دوره ابتدایی را مختومه می‌کند؟ (مصاحبه)

هامون سبطی فعال آموزشی  درباره حذف مدارس تیزهوشان در دوره اول متوسطه اظهار کرد: دو حوزه از نظام آموزش و پرورش کشور در چند دهه گذشته نسبتا موفق‌تر بوده است، یکی در شاخه فنی و حرفه‌ای و دیگری در مدارس سمپاد است.

وی ادامه داد: اولی باعث گسترش تحصیل و توانمندی فنی و حرفه‌ای در سطوح گسترده‌ای از طبقه متوسط یا کمتر برخوردار جامعه شده است و دومی پدیدآورنده جمعی شناسنامه دار و موثر از نخبگان و متخصصان توانمند؛ بی شک نبود مدارس سمپاد در کشور‌های پیش رفته، دلیلی بر تقلید کورکورانه ما از آن‌ها نمی‌تواند باشد.

این فعال آموزشی گفت: برخی از این کشور‌های پیش رفته، نخبگان و تیزهوشان مورد نیاز خود را از کشورهایی، چون ایران تامین می‌کنند و دلیلی ندارد خود را به زحمت بیندازند؛ در امن و آسایش، فرزندان خود را با  موسیقی و ورزش و کارگروهی و کمپ و مسابقه و …، شاد و خوشبخت می‌یابند و تحلیل‌های ریاضی و پژوهش‌های نفس‌گیر را بر گرده مغز‌های از وطن گریزانده‌ می‌گذارند. خب، آیا شرایط ما یکسان است؟ اگر خیر، پس راهبرد‌ها و تصمیمات ما هم نمی‌تواند یکسان باشد.

تولید علم؛ سودآور ترین سرمایه‌گذاری در کشور است

سبطی تصریح کرد: در ایران امروز، سودآورترین سرمایه گذاری که می‌تواتد ارزش افزوده‌ چند صد برابری داشته باشد، تولید علم است که ما سابقه‌ تاریخی، تجربه‌ فرهنگی و نیروی انسانی این تولید زرین را داریم.

این فعال آموزشی افزود: مراکز سمپاد کارگاه‌های بسترسازی، تولید علم هستند و نیاز مبرم این آب و خاک؛ البته پس از رسیدن به سطحی از درآمد سرانه ملی که دیگر دغدغه‌ آب و نان و مسکن و بهداشت، دردمندان نباشد؛ شاید ایران ما هم، چنان برای نخبگان کشور‌های دیگر، جذاب شود که حاضر باشند با صرف هزاران دلار از دانشگا‌های داخلی پذیرش بگیرند و بار ابتکار و کشف و اختراع و تحلیل آماری و آنچه را به ضریب هوشی بالا نیازمند است بر دوش بکشند.

وی بیان کرد:  کشور ما نیازمند نخبه پروری و نخبه گرایی و ارج نهادن نخبگان است، که این وانفسا نتیجه‌ نخبه گریزی‌ها و نخبه گریزانی‌های نانخبگان است که گریبان همه را گرفته است. ستیز با سمپاد برپایه‌ انگیزه‌های بسیاری طرح می‌شود از جمله ترس یا تنفر از نخبگان به‌ویژه وقتی در قالب مدارس سمپاد، شناسنامه‌دار و متشکل می‌شوند، همچنان که ستیز با کنکور (و نه اصلاح آن) اغلب در فریاد کسانی شنیده می‌شود که تجربه‌ موفقی در این رقابت علمی نداشته اند و از راه‌های دیگر به مدارک و مدارج عالیه دست یافته اند.

سبطی اظهار کرد: اما این یک روی واقعیت است، روی دیگر آن نفوذ نمره گرایی، پخته خواری، تست زدگی، و آزمون محوری در فرهنگ آموزشی کشور است که اخیرا به برکت  هرزآموزی و ابتذال آموزشی  به این مجموعه افزوده شده و فریاد اعتراض از مسئولان آموزش و پرورش، و معلمان دلسوزو برآورده است.

تضمینی برای کمرنگ شدن گزندهای آموزشی در دوره ابتدایی است؟

این فعال آموزشی گفت: حذف آزمون‌های ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی، اقدام موثری است در کمرنگ شدن این گزند‌های آموزشی در دوره ابتدایی؛ اما گویا قرار است ماری را خوراک اژد‌هایی کنند تا فربه‌تر شود اما اگر طرح ممنوعیت برگزاری آزمون برای ورود به مدارس خاص و برتر، به شکل جدی و با ضمانت اجرایی بالا، در مدارس غیردولتی (اصطلاح غیرانتفاعی هم خود نشانه‌ای ست از فاصله‌ی باورنکردنی ادعای شیرین مسئولان و واقعیت تلخ درجریان) اجرا نشود و فقط به مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی ختم شود یا بر روی برگه و آیین نامه بیاید، اما در عمل تخلف از آن به روی کسی نیاید، فاجعه‌ای در راه است که بدترین نیات سوء می‌تواند در پس آن باشد که این کار همان کشتن جوانان و خوراک ماران کردنشاندر داستان ضحاک است.

سبطی ادامه داد: مدارس سمپاد را (با تمام عوارضش) که با هزینه‌ای بسیار کمتر از مدارس انتفاعی، بهترین امکانات آموزشی ممکن را در جای جای ایران در اختیار فرزندان باهوش و پرتلاش ایران می‌گذارند، نابود کنیم تا مدارس انتفاعی و غیردولتی همین نقش را برعهده بگیرند؟ چه کسی تضمین می‌کند که این مدارس فقط ظاهری از نخبه پروری را لعاب چهره نکنند و در عمل به نخبه سوزخانه تبدیل نشوند؟ تکلیف خانواده‌هایی که توان پرداخت شهریه‌های گزاف این مدارس انتفاعی را ندارند چیست؟ چرا آن‌ها را از مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی محروم می‌کنیم، اما جلوی تبدیل شدن مدارس انتفاعی را به جایگزین این مدارس نمی‌گیریم؟ تا حسرت در عمق جانشان خانه کند؟ با چه هدفی؟

سبطی تصریح کرد: اگر واقعا تصمیمی قاطع و قانونی با ضمانت اجرایی بالا، برای ممنوعیت برگزاری آزمون‌های ورودی به مدارس غیردولتی در مقطع متوسطه اول مطرح نباشد؛ این طرح باعث افزایش شکاف طبقاتی، تنفر اجتماعی، نخبه سوزی، و گسترده‌تر شدن هرزآموزی و تست زدگی در دوره ابتدایی می‌شود و منافع سرشاری را متوجه مراکز غیردولتی از جمله مدارس و آموزشگاه‌ها می‌کند و انگیزه‌ها و نیات تصمیم گیرندگان و مجریان طرح را با سوالات اساسی روبه رو می‌سازد. ولی در غیر این صورت، باعث برچیده شدن بساط سودجویان و هرزآموزان از مدارس ابتدایی خواهدشد که بسیار ارزشمند و ضروری است.

این فعال آموزشی یادآور شد: البته باید توجه داشته باشیم که این امر لزوما با بازگشت نشاط و شادابی و تفکر و پژوهش و … به مدارس کشور همراه نیست و هریک از اهداف بالا به نیروی انسانی شایسته و کارآمد، امکانات مالی و فضای باز فکری و فرهنگی نیاز دارد.

منبع: jyc.ir