تجارت کنکور با بهره گیری از رتبه های اجاره ای، بازی با زندگی خانواده های کم درآمد و هزینههای کمرشکنی که این خانواده ها را هدف گرفته است.
احتمالا اگر از بینندگان شبکه های تلویزیونی باشید نمایش مضحک کنکوری این شبکه ها را دیده اید. یک دکوراسیون جذاب رنگی با یک مجری خوش زبان که حرص و جوشش را می زند تا نقش خود را برای متقاعد کردن شما به خرید محصولات فلان موسسه ی کنکور به بهترین شکل ممکن ایفا کند، زیرا فروش بیشتر یعنی پورسانت بیشتر برای جناب مجری.
سپس مشاور کنکور برنامه که حتی یک رتبه زیر هزار در کارنامه ی کاری اش دیده نمی شود، با دعوت از یک رتبه ی برتر کنکور اجاره ای، مشاوره های خود و فیلم های آموزشی موسسه را دو عامل اصلی موفقیت آن رتبه ی برتر اعلام می کند.
در ادامه رتبه ی برتر کنکوری که در ازای دریافت مبالغ قابل توجهی به اجاره این موسسه درآمده است نیز که با فضای استدیو بیگانه است به تعریف و تمجید از آن موسسه می پردازد. سپس این نمایش فریبنده با شعبده بازی یک فرد در نقش دبیر کنکور ادامه می یابد و ایشان نیز با حل سریع چند تست به شما که حسابی از کارش حیرت کرده اید می گوید: همین حالا به فلان شماره پیامک بزنید تا بخشی از فیلم های ما را به رایگان دریافت کنید.
اما در پشت پرده ی این نمایش جذاب چه اتفاقاتی می افتد و این نمایش چگونه کارگردانی می شود؟ چند تن از رتبه های برتر کنکور که مدتی با تعدادی از این موسسات همکاری بسیار نزدیک داشته اند و تمایلی هم ندارند تا نامشان منتشر شود از پشت پرده ی برنامه های تبلیغاتی این موسسات می گویند.
دختر جوانی که بقول خودش ۲۱ سال سن دارد می گوید: من دانشجوی پزشکی دانشگاه تهران هستم. نمی دانم با چه مجوزی به موسسات کنکور اجازه داده اند تا در داخل دانشکده پزشکی تبلیغ کنند. پوسترهای تبلیغاتی آنها برای دعوت از رتبه های برتر کنکور در همه جا دیده می شود. اولین بار تبلیغ یکی از ناشرین کتاب های کنکور را روی در و دیوار دانشکده دیدم و بخاطر مشکلات مالی برای همکاری با آنها تماس گرفتم. ابتدا به من کلی وعده و وعید دادند که اگر اجازه بدهی نامت را در سایتمان به عنوان یکی از رتبه های برتر موسسه منتشر کنیم و چند مصاحبه نیز در حمایت از کتابهای کنکورمان داشته باشی ما هم تو را در طول دوران تحصیل در دانشگاه بورسیه کرده و حمایتت می کنیم.
متاسفانه آنها بعد از آنکه از من عکس، مصاحبه و فیلم تبلیغاتی گرفته و در مجله ، کانال تلگرام و سایتشان منتشر کردند با ناجوانمردانه ترین شکل ممکن مرا کنار گذاشتند. بعدا از طریق سایر دوستان متوجه شدم که اینها مشابه این رفتار را با رتبه های برتر دیگری هم داشته اند.
سپس به پیشنهاد یکی از هم رشته ای هایم با موسسه ی کنکوری آشنا شدم که کارش تولید فیلم های آموزشی کنکور بود. او می گفت در آن موسسه به رتبه های برتر خیلی اهمیت می دهند. بطوریکه علاوه بر حقوق ثابت ماهیانه، برای شرکت در هر برنامه تبلیغاتی تلویزیونی، ۵ میلیون تومان دریافت کرده است که این رقم در برابر پولی که من از آن ناشر کتابهای کنکور دریافت کرده بودم بسیار بالا بود. به همین دلیل کارم را در این موسسه شروع کردم.
در ابتدا وظیفه من این بود که بچه های کنکوری ای که با موسسه تماس می گرفتند یا بصورت حضوری مراجعه می کردند را ترغیب کنم که همه ی بسته های آموزشی ما را خریداری کنند، حتی اگر دانش آموزی می گفت مثلا من فقط فیلم های درس عربی را می خواهم من سعی می کردم تا به روشهای مختلف او را متقاعد کنم تا فیلم های همه ی درس ها را بخرد زیرا هرچه فروش بیشتری می داشتم، پورسانت من هم بیشتر می شد.
سرویس ارسال پیامک یا وسیلهای برای جمع آوری اطلاعات
این دانشجوی پزشکی در ادامه گفت: زمانی که برای آن ناشر کنکور که آزمون های آزمایشی نیز برگزار می کند، کار می کردم متوجه شدم که آنها به روشهای مختلف اطلاعات شناسنامه ای و تحصیلی دانش آموزان مدارس را جمع آوری می کنند تا بلافاصله بعد از کنکور از اطلاعات بچه هایی که موفق به کسب رتبه شده اند به عنوان رتبه های برتر خود استفاده کنند. سپس این اطلاعات را در سایت خود منتشر می کنند و اگر دانش آموزی اعتراض کند با ارسال یک هدیه یا پرداخت مبلغی رضایت او را جلب می نمایند.
من هم به مدیر موسسه ی جدیدی که در آن مشغول بکار شده بودم پیشنهاد دادم تا ما هم چنین سیستمی را راه اندازی کنیم. البته سیستم ما به اینصورت بود که مثلا مشاور یا استاد کنکور در برنامه تلویزیونی موسسه می گفت که تخفیف ویژه ای برای شما دانش آموزان عزیز در نظر گرفته ایم فقط کافی است که همین الان به ما پیامک زده و اعلام کنید که کلاس چندم هستید تا یک بخش از فیلم های آموزشی ما را به دلخواه خود بصورت رایگان دریافت نمایید. البته این فقط ظاهر کار بود اما ما با اینکار بظاهر ساده ابتدا بچه ها را به ارسال پیامک ترغیب می کردیم و سپس اطلاعات شناسنامه ای و تحصیلی آنها را جمع آوری می کردیم تا زمانیکه نتایج کنکور اعلام می شود با تکیه بر آن اطلاعات و منابعی که در اختیار داشتیم به دروغ بگوییم که اینها شاگردان ما بوده اند، حال آنکه این بچه ها اصلا از ما محصولی خریداری نکرده بودند و حتی آن بسته های رایگانی را هم که قولش را داده بودیم برای همه ارسال نمی کردیم.
ناکامی در جذب مشاورین تحصیلی موفق
پسر جوانی که دانشجوی سال چهارم مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف است نیز گفت: من سه سال مدیر داخلی یکی از این موسسه های پخش فیلم های کنکوری بودم. یکی از سیاستهای موسسه ما جذب سه مشاور طراز اول کنکور بود. البته آنها اصلا زیر بار پیشنهادات میلیاردی موسسه نمی رفتند، زیرا اصولا اعتقادی به این فیلم های آموزشی نداشتند. ضمن اینکه آنها مشاورین موفق و بزرگی هستند و حاضر نمی شدند زیر نظر کسی کار کنند. در حال حاضر هم این سه مشاور کنکور در رنکینگ جدید اعلام شده از سوی روزنامه پرتیراژ آسیا در صدر بهترین مشاورین تحصیلی قرار دارند.
به همین دلیل مجبور بودیم به سراغ مشاورین تحصیلی درجه ی دو و سه برویم که بهترین نتایج دانش آموزانشان فقط کسب چند رتبه چهار رقمی بود. اما برای جبران این نقیصه و بالا بردن ارزش و اعتبار این مشاورین، به پیشنهاد مدیر موسسه با چند رتبه برتر به توافق مالی رسیدیم تا آنها با حضور در برنامه های تلویزیونی موسسه به دروغ بگویند که موفقیت شان، حاصل تلاش های این مشاوران و دی وی دی های ما بوده است. اینکار علاوه بر افزایش اعتبار مشاورین ، باعث میشد تا بینندگان به آنها اعتماد کرده و به توصیه های آنها برای خرید بسته های آموزشی عمل کنند.
دبیران طراز اول کنکور شیوههایشان را لو نمیدهند
دختر دانشجوی دیگری که در رشته دندانپزشکی دانشگاه شهیدبهشتی تحصیل می کند در گفتگو با ما گفت : به نظرم هیچ شغلی به اندازه تدریس کنکور نمی تواند درآمدزا باشد. دبیران طراز اول، هم قیمتهای پیشنهادی شان برای همکاری با موسسه بسیار بالا بود و هم می گفتند اگر هم بخواهیم در تهیه بسته های آموزشی تان همکاری کنیم از روشهای دیگری برای تدریس استفاده می کنیم و به هیچ وجه حاضر نیستیم شیوه های اصلی مان را در اختیار عموم قرار دهیم. البته آنها حق داشتند زیرا نمی خواستند با علنی کردن تجربیات و داشته های ارزشمندشان، جایگاه بسیار خوب خود را که سالها برایش زحمت کشیده بودند از دست بدهند.
به همین خاطر همیشه تعداد کمی از دبیران مطرح حاضر به همکاری می شدند، آنهم با این شرط که شیوه های اصلی تدریس خود را لو ندهند و همین کار را هم می کردند. البته ما با معلم هایی که طراز اول نبودند، هیچ مشکلی نداشتیم حتی بعضی از آنها حاضر بودند برای شرکت در برنامه های تلویزیونی و مطرح شدن خود به موسسه پول هم پرداخت کنند.
مجریان گرانقیمت
این دختر دانشجو می گوید: سالها پیش با یک قیمت معقول می شد برای برنامه های تبلیغاتی کنکور یک مجری خوب انتخاب کرد اما اینروزها به دلیل رقابت شدیدی که بین برنامه های کنکوری صداوسیما وجود دارد مجریان این رسانه نیز قیمت های خود را بالا برده اند به همین دلیل اگر دقت کرده باشید بعضی از موسسات قید مجریان معروف را زده اند و از کارمندان خود به عنوان مجری استفاده می کنند. البته ما بازخوردهای منفی بسیاری از دوستان و آشنایان خود داشتیم که می گفتند مجری های معروف تلویزیون بطور کاملا تابلو و جانبدارانه ای از شما تعریف می کنند در حالیکه مجری صرفا باید یک اجرا کننده ی بیطرف باشد.
آنها درست می گفتند: تعاریف بیش از حد و غیرواقعی مجری ها باعث شده بود تا همگان متوجه شوند که اینها در ازای دریافت دستمزدهای بسیار بالا از موسسات کنکور تعریف می کنند.
حتی یک رتبه زیر ۲۰۰۰ هم نداشتیم
خانم جوانی که سال پنجم رشته پزشکی دانشگاه تهران را سپری می کند، گفت: در طی پنج سالی که با یکی از موسسات تولیدکننده فیلم های آموزشی کنکور همکاری می کردم و مدعی است حرف آخر را در کنکور می زند حتی یک رتبه ی زیر ۲۰۰۰ نداشتیم که از محصولات ما استفاده کرده باشد ، به همین دلیل مجبور می شدیم تا به سراغ رتبه های برتر کنکور رفته و با پیشنهادات مالی آنها را به عنوان شاگردان خود جذب کنیم. البته متقاعد کردن رتبه های برتر کنکور کار آسانی نبود زیرا تعداد زیادی از آنها که اصلا دوست نداشتند کسی بفهمد که کلاس کنکور رفته اند یا مشاور تحصیلی داشته اند.
برخی از آنها هم که از خانواده های متوسط به بالای جامعه بودند و اصلا نیاز مالی نداشتند و یا از نظر اعتقادی حاضر نمی شدند که در برنامه های ما حاضر شده و به دروغ بگویند که از دی وی دی ها و مشاوران کنکور ما استفاده کرده اند. فقط تعداد کمی از رتبه ها که نیاز مالی داشتند قبول می کردند که در برنامه های ما شرکت کنند که جذب این دسته از رتبه ها هم کار ساده ای نبود زیرا هر موسسه ای که پیشنهاد بهتری می داد، این رتبه ها نیز به سمتش گرایش پیدا می کردند اما من بخاطر ارتباطات خوبی که در دانشکده پزشکی داشتم، توانستم چند نفر از این رتبه های برتر را جذب برنامه های تبلیغاتی موسسه کنم.
سوء استفاده از احساسات
خانم جوانی که در رشته مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف تحصیل می کند نیز می گوید: یادم هست مدیر جایی که در آن کار می کردم و مدام شعار می داد که کنکور آسان است، چندین بار یک رتبه ی برتری را به برنامه های تلویزیونی موسسه فرستاد که عمویش زمان جنگ تحمیلی در جبهه شهید شده بود. ایشان به مشاور کنکور می گفت: « سعی کن تا می توانی از ماجرای عموی شهید این شخص صحبت کنی زیرا مردم ما به شهدا خیلی اهمیت می دهند و اینکار باعث می شود تا آنها احساسی تر شوند و همین کار برگ برنده ی ما برای افزایش فروش محصولاتمان است. »
البته این نکته را بگویم که این رتبه ی برتر، اصلا شاگرد موسسه ما نبود و حتی یک دی وی دی هم نخریده بود، بلکه فقط حاضر شده بود با یک قرارداد چندمیلیون تومانی با ما همکاری کند.
دروغی تحت عنوان کسب رتبه های برتر با معدل پایین
یکی از رتبه های برتر کنکور سالهای گذشته که اکنون در رشته دندانپزشکی دانشگاه تهران تحصیل می کند نیز گفت: من فقط یک سال توانستم در یکی از این برنامه های کنکور که خود را گزینه چهار کنکور می دانست دوام بیاورم. زیرا آنها به هر وسیله غیراخلاقی و زشتی برای افزایش فروش خود متوسل می شدند. به عنوان مثال یکی از کارهای نادرست آنها این بود که بچه هایی را به برنامه هایشان می بردند که مثلا با معدل های بسیار پایین در رشته های پرطرفدار دانشگاه تهران یا صنعتی شریف قبول شده اند. اما واقعیت چیز دیگری بود.
به عنوان مثال یک روز از یکی از رتبه های برتر کنکور که معدلش نزدیک بیست بود خواستند تا به دروغ در یک برنامه تلویزیونی شرکت کند و بگوید که با معدل ده و آنهم در زمانی کمتر از ۹ ماه به کمک دی وی دی های موسسه در رشته پزشکی دانشگاه تهران قبول شده است و یا فردی را که در رشته میکروبیولوژی یک دانشگاه غیردولتی تحصیل می کرد به عنوان دانشجوی پزشکی دانشگاه تهران و آنهم با معدل تقریبی۱۰ جا زدند.
خانمی که دانشجوی داروسازی دانشگاه تهران است نیز می گوید: در موسسه ای که در آن کار می کردم یک روز با یک رتبه ای که واقعا معدل نهایی اش پایین بود، قرارداد تبلیغاتی بستیم که بخود من می گفت: «من چهارسال پشت کنکور مانده ام اما با ترمیم نواقص درسی ام توانستم امسال رتبه ی خوبی کسب کنم».
اما عجیب بود که صاحب موسسه از او خواسته بود تا در برنامه تلویزیونی به این نکته اشاره نکند که چهارسال پشت کنکور مانده است و از مشاور کنکورمان می خواست طوری صحبت کند که انگار این شخص همان سال اول و با کمک فیلم های آموزشی ما در کنکور موفق شده است.
درآمدهای میلیاردی
این دانشجوی رشته داروسازی در پایان افزود: « بیشتر مشتریان فیلم های آموزشی کنکور موسسه ما را بچه های شهرستانی تشکیل می دادند و بچه های مراکز شهرهای بزرگ تمایل چندانی به خرید این بسته ها نشان نمی دادند. هزینه ی تبلیغات در صداوسیما بسیار بالاست اما تا زمانی که من در آن موسسه کار می کردم به گفته ی بخش مالی و حسابداری موسسه ، بطور میانگین در هر ماه ۵ میلیارد تومان فروش داشتیم که رقم بسیار بالایی بود. »
به نظر میرسد ، نمایندگان محترم مجلس و مراکز تصمیم گیرنده در حوزه آموزش و پرورش و آموزش عالی می بایست با بهره گیری از اهرم های قانونی، مانع از تبلیغات این موسسه ها در رسانه ای شوند که روزی قرار بود به وظیفه خطیر فرهنگ سازی و ترویج اخلاق و منش اسلامی بپردازد نه اینکه حامی مافیای کنکور و شیوه های تبلیغاتی فریبنده ی آنها باشد.
منبع: الف
شرکت تعاونی سنجش نیز در کانال رسمی آزمونهای آزمایشی تعاونی سنجش متن زیر را منتشر کرده است: