پیش از خواندن این برگه، میتوانید نوشتههای پیوندههای زیر را نیز از تارنمای نشر دریافت بخوانید:
مقالهی فردوسی، نخستین کارگردان سینمایی جهان نوشتهی دکتر هامون سبطی
.
کتاب «رزمنامۀ رستم و اسفندیار» نوشتهی استادان انوری و شعار
.
روزنامهی اعتماد (19خرداد1395) و خبرگزاری ایلنا (16 خرداد1395)
هامون هاشمی خواننده نمایش”راه مهر راز سپهر” خواستار آن شد که با نمایشهای نو و خلاق مهربانانهتر رفتار شود.
راه مهر رازسپهر عنوان نمایشی است به کارگردانی و نویسندگی شکرخدا گودرزی (بازیگر نقش امام خمینی در سریال تلوزیونی معمای شاه) و بازی کاظم هژیر آزاد، پرویز فلاحی پور، نوید گودرزی، جلیل فرجاد، ساغر عزیزی و… که این شبها در تالار اصلی تئاتر شهر روی صحنه است.
این نمایش برای اولین بار در بهمن 94 در سی و چهارمین جشنواره تئاتر فجر روی صحنه رفت و پس از آن در 24 اردیبهشت 95 همزمان با روز بزرگداشت فردوسی با سخنرانی جلال الدین کزازی نویسنده، مترجم و شاهنامه پژوه افتتاح شد.
راه مهر راز سپهر، الهام و اقتباسی است از داستان رستم و اسفندیار در شاهنامه که به گفته نویسنده آن تفسیری است متفاوت از متن اصلی داستان که رستم و اسفندیار را با نگاه امروزی باز افرینی کرده است. گودرزی معتقد است نمونههای این داستان در در دوران معاصر مصداقیتر و قابل رویتتر است و برداشتهای افراطی از این ماجراها لطمات جبرانناپذیری بر پیکره انسانیت وارد کرده است.
آهنگسازی این اثر را بهزاد عبدی برعهده داشته است. عبدی پیش از این آهنگسازی آثار زیادی را برعهده داشته است. سوییت سمفونی” آینده روشن” پوئم سمفونی “وقتی خدا تو را میخواند” اپراهای حافظ، مولوی و عاشورا، قطعه ” مرد و میدان” و قطعه “پهلوان” که برنده بهترین موسیقی ورزش و آواز از آکادمی ملی المپیک در سال 88 شد. همچنین آهنگسازی قطعات زیادی در زمینه موسیقی کودکان و فیلم و سریال را برعهده داشته است که در تعدادی از آنها نیز برنده جوایز متعددی شده است.
موسیقی این تئاتر شامل دو بخش است. یک بخش ارکسترال که توسط ارکستر ناسیونال اوکراین به رهبری ولادیمر سیرنکو ضبط شده و در پردههایی از نمایش پخش میشود و بخشی دیگر که به صورت زنده روی صحنه اجرا میشود. این بخش شامل دو گروه کوبهای و همسرایان است.
سرپرستی گروه کوبهای که متشکل از 5 نفر است را مهدی رضایی عهدهدار است. ساز قانون بخشهای ملودیک نمایش را اجرا میکند. گروه همسرایان (خنیاگران) نیز شامل چهار خواننده زن همسرا است که تحت نظر مهدی جاور قطعات این کار را آماده کردند و هامون هاشمی که تکخوانی این اثر را عهدهدار است.
با هامون هاشمی درباره اجرای این نمایش گفتگو کردهایم.
آواز حرفهای خود را با چه اساتیدی و از چه زمانی آغاز کردید؟
من آواز حرفهای خود را از سال 79 با شاگردی اسفندیار قرهباغی و محمدرضا قره تپه در سبک آواز کلاسیک و مرحوم حمید پناهی در سبک پاپ آغاز کردم و تئوری موسیقی، ریتمشناسی و سلفژ را نیز نزد لوریس هویان و آیدین صمیمی مفخم گذراندم.
هم اکنون در کجا مشغول به فعالیت هستید و تاکنون چه آثاری داشتهاید؟
در حال حاضر سولیست گروه کر تشریفات ملی هستم که سال گذشته در مراسم تقدیر از رییس جمهور سرود برجام را به تکخوانی کردم و همکاریهای دیگری که او تاکنون به عنوان تکخوان داشتهام عبارتند از ارکستر نوای صلح (حوزه هنری)، گروه کر فرهنگسرای اندیشه، گروه خوانندگان کلاسیک آواسا و همکاریهایم به عنوان کریست ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر سمفونیک صدا و سیما و ارکستر ملی ایران و….
در ضبطهای استودیویی بسیاری شرکت داشتهام که آخرین آنها آلبوم ایران جوان (وطنم) به خوانندگی شهرام ناظری و آهنگسازی پیمان سلطانی بوده است. و دیگر همکاریهای استودیوییام با ناصر چشم آذر، امیر آهنگ هاشمی و… است.
قطعاتی که در حوزه پاپ تاکنون از من منتشر شده است عبارتند از سنگ خارا که قطعهای است به سبک پاپ کلاسیک و قطعه دیگری به نام حلقه و از دیگر کارهایم در سبک پاپ که پنجشنبهها و جمعهها از شبکه پنج سیما پخش میشود تیتراژ پایانی برنامه “ساعت شنی” است.
از چه طریقی به این نمایش و آقای بهزاد عبدی معرفی شدید؟
آشنایی من با آقای عبدی برمیگردد به سالها پیش که آثار ایشان را دنبال میکردم و بعد از سال 89 که وارد ارکستر سمفونیک به عنوان خواننده کر شدم و قطعات ایشان را اجرا میکردیم. و به غیر از آنها افتخار همکاری با ایشان را در اوپرای حافظ داشتم که من برای نقش سردار جنگی را در آن اوپرا انتخاب شدم و خواندم. البته بعد با توجه به تصمیم کارگردان صدای خوانندگان با صدای بازیگران و به صورت رسیتاتیو و صحبت جایگزین شد. برای این نمایش هم باتوجه به اینکه تکخوانی این نمایش در جشنواره فجر را مهدی جاور برعهده داشت و باتوجه به آشنایی من با آقای جاور؛ ایشان من را به عنوان سولیست به آقای عبدی معرفی کردند و آقای عبدی هم پیرو شناخت و همکاری قبلی این پیشنهاد را پذیرفتند.
باتوجه به اینکه در حال حاضر خوشبختانه آواز کلاسیک داوطلبان بیشتری پیداکرده است و عده زیادی خواهان آن هستند آیا شما در آموزشگاهی هم مشغول به تدریس هستید؟
باتوجه به اینکه در کانون خوانندگان کلاسیک خانه موسیقی عضو میباشم و دارای کارت صلاحیت تدریس در رشته آواز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستم؛ در آموزشگاههای تهران به عنوان معلم سلفژ آواز صداسازی و گیتار مشغول به کار هستم. تجربیاتی هم در رهبری کر داشتم که شروع آنها به دوران خدمت وظیفه برمیگردد که در پادگان هر دوماه یکبار با کمک سربازانی که در موسیقی دستی داشتند؛ برنامهای اجرا میکردیم در قالب گروه کر و پاپ که رهبری آنها به عهده من بود و در حال حاضر هم گروه آوازی هست به نام کرالیز که اجراهای محدود ارگانی انجام میدهیم که امیدوارم بتوانم وقت بیشتری به آن اختصاص دهم تا بتوانم در جشنوارهها به همراه گروهم شرکت کنم.
اخیراً مشکلات و محدودیتهایی در زمینه برگزاری این نمایش و زمان آن شاهد بودیم. توضیحاتی در این زمینه میدهید؟
خب؛ این نمایش نگاه متفاوتی به داستان اسفندیار دارد و با رویکردی جدید نوشته شده است. شکل اجرایی متفاوت دارد و به موضوعات فرهنگی کشور میپردازد. من دقیقاً نمیدانم که چرا ولی از طرف تئاتر شهر و ریاست و مدیریت آن مجموعه مشکلاتی در زمینه تاریخ و تعداد اجراها برای این نمایش ایجاد شد. بهرغم اینکه در جدول اجرای نمایش زمان آن را دقیقاً اردیبهشت ابلاغ کرده بودند اما باز خواستار آن شدند که به دلیل خالی شدن پیش از موعد سالن نمایش را زودتر شروع کنیم. البته آقای گودرزی برای این موضع تلاش کردند ولی متاسفانه به علت مشکلات عدیدهی اعضا نتوانستیم پیش از موعد مقرر نمایش را حاضر کنیم. تا اینکه با تمام این مشکلات طبق مجوز مرکز هنرهای نمایشی و امضای مدیرکل محترم آن 30 شب اجرا از تاریخ 24 اردیبهشت برای ما لحاظ شد. اما در اثنای کار باز هم با مشکلاتی از این دست مواجه شدیم. علاوه براینکه از نظر شرایط تبلیغی اصلاً در شرایط مناسب و خوبی نبودیم و حتی سایت هنرهای نمایشی یک عکس هم از نمایش ما کار نکرد باز از ما درخواست شد که به جای 30 شب 23 شب اجرا کنیم. و دلیل این مساله را هم کم بودن مخاطب و پرنشدن سالن عنوان کردند. این در حالی است که به دلیل کارشکنیها و مخالفتها ما به هیچ عنوان نتوانستیم تبلیغات مفید و مؤثر داشته داشته باشیم اما باز با وجود تمام این مسائل استقبال از آن بسیار عالی بوده است و هنرمندان بسیار مطرحی از نمایش بازدید کردهاند.
و در پایان امیدوارم که با نمایشهایی از این دست مهربانانهتر و با دید وسیعتر از طرف مسئولین محترم رفتار شود.
گفتگو: شقایق خانزادی
شایان ذکر است این نمایش که قرار بود تا تاریخ 31 خرداد روی صحنه باشد در تاریخ 21 اردیبهشت توسط مسئولان امر به کار خود پایان داد.
.
با سپاس از آقای هامون هاشمی ، برای اطلاعات بیشتر به اینستاگرام و کانال تلگرام ایشان مراجعه کنید:
.
نمایش راه مهر راز سپهر در رسانهها:
«میرجلالالدین کزازی، نویسنده، مترجم، شاهنامهپژوه و پژوهشگر برجستهٔ ایرانی در افتتاحیهی این نمایش با اشاره به جایگاه شاهنامه در ادبیات ایران گفت: همه ما فرزندان فردوسی هستیم. استاد سخن پارسی و فرهنگ گران سنگ ایرانی، در ایران پس از اسلام. ما وامدار او هستیم، وامی که به آسانی نمیتوانیم آن را به انجام برسانیم. فردوسی با سرودن شاهنامه چیستی ایرانی ما را از تباهی رهانیده است. ما اگر هنوز سربرمی افرازیم که ایرانی هستیم، بختی است بلند و بهین که از آن دادگر و فرزانه طوس داریم. نمایش “راه مهر راز سپهر” بر پایه یکی از نامیترین داستانهای شاهنامه به اجرا خواهد آمد. داستانی که آن را غمنامه یا تراژدی مینامند. گونهای از داستان ادبی که برترین ویژگی آن، یکپارپه بودناش است که داستان آن برگرد رخدادی یگانه میگسترد.برخی میگویند این گونهها در ادب ایرانی دیده نمیشود، سنجه ادبی آن است که بیگانگان هم بسیاری از گونههای ادبی که ما در ادبیات پارسی داریم را ندارند. اما نمونههای درخشانی از این گونه داستان را میتوان یافت. دو غمنامه شگرف در شاهنامه داستان رستم و سهراب و رستم و اسفندیار است. شاهنامه در خراسان پدید آمد، اما امروز سرزمین آن لرستان است.»(خبرگزاری فارس)
شکرخدا گودرزی، نویسنده و کارگردان این نمایش گفت: این نمایش را با شیوهای کاملاً متفاوت و یک نوع روش ترکیبی به روی صحنه میبریم که این کار، کمی مدرن شده و برای مخاطبین قابل فهم است و آنها می توانند بهراحتی با آن ارتباط برقرارکنند. تلاش داشتهام تا از شخصیتهای درون نمایش به نوعی ظلم و ستم برخی از گروهکهایی را که به نام اسلام بر مردم روا می دارند به تصویر بکشم.این نمایش برگرفته از و روایتگر یکی از مهمترین آفرینشهای ادبی جهان در حوزه ادبیات حماسی به حساب میآید.(خبرگزاری صدا و سیما)
نوید گودرزی بازیگر نقش «اسفندیار» با گلایه از مدیرانی که از تئاتر حمایت نمیکنند، گفت: اگر به جای «اسفندیار» نقشم در این نمایش «آشیل» بود، مطمئن هستم بلیتها خیلی زود رزرو میشدند نمیدانم چرا ما خود را باور نداریم چون این ناباوری باعث اتفاقاتی میشود که در سینما تئاتر و تلویزیون رخ میدهد و اصلا هم قابل گفتن نیست. آنچه در شاهنامه وجود دارد تمام و کمال در این نمایش اتفاق نمیافتد چرا که شکر خدا گودرزی با ترفندی دراماتیک اسفندیار را که شخصیتی محبوب است به شخصیت منفی داستان تبدیل کرده است، شخصیتی که برای رسیدن به قدرت، دین را یک بهانه قرار میدهد. 6 سال است که شکر خدا گودرزی میخواهد در تالار وحدت نمایش «سهروردی»را اجرا کند اما اجازه داده نمیشود، افزود: اگر به جای او میخواست کاری در مورد دکارت اجرا کند به عنوان یک روشنفکر حمایت میشد.
بهزاد عبدی، آهنگساز هم که چندمین تجربهی تئاتری خود را در نمایش «راه مهر راز سپهر» سپری میکند در سخنانی گفت: وقتی این نمایشنامه را خواندم شگفتزده شدم و از آنجا که موسیقی را به خاطر دغدغههای فرهنگیام دنبال کردم از حضور در این کار هم استقبال کردم. موسیقی متن این نمایش با ارکسترناسیونال اکراین ضبط شده است و بخشهای دیگری بهطور زنده اجرا میشود. (خبرگزاری ایسنا)
پُوستر رسمی نمایش:
.
جستارهاي وابسته:
کتاب جامعهشناسی خودکامگی. نوشتهی استاد علی رضاقلی