در این کتاب، تک‌تک بیت‌ها و عبارت‌های ادبی کتاب ادبیات سال چهارم دبیرستان (عمومیِ پیش‌دانشگاهی) مورد بررسی معنایی و مفهومی قرار گرفته است.
نویسندگان این کتاب، دکتر سبطی و استاد بُداغی، تمام تلاش و تجربه‌ی خود را به‌کار بسته‌اند تا انواع گوناگون پرسش‌ها را از بیت‌ها و عبارت ها کتاب، طراحی کنند و پاسخ‌هایی معلم‌پسند به آن‌ها بدهند. مطمئناً این کتاب در شکل و شیوه‌ی طرح سؤالات ادبیات کشوری در سال‌های آینده، تأثیرگذار خواهد بود. در میان پرسش‌های تألیفی، سؤالات خوب و نکته‌دار آزمون‌های استانی و کشوری سال‌های گذشته گنجانده شده‌است و همچنین چندین نمونه از امتحان کشوری (پایان نیم‌سال اول و پایان نیم‌سال دوم) با بارم‌بندی جدید آموزش و پرورش، هماهنگ شده است و به مجموعه‌ی امتحانات تألیفی افزوده شده است تا مطمئن شوید که بین شما و نمره‌ی بیست، فاصله‌ای نیست!
اطلاعات تکمیلی، شامل وضعیت تآلیف و نشر، مشخصات چاپ جدید(تاریخ – تعداد صفحه و…) و سفارش کتاب در صورت موجود بودن در: فروشگاه اينترنتي
.
دیدگاه دبیر: سید حسین میرشجاعی از ساری بهمن1393
بِسم اللهِ الرّحمنِ الرّحیم
الثّناءُ بأكثَرَ مِنَ الاستحقاقِ مَلَقٌ، والتّقصیرُ عنِ الاستحقاقِ عِی أو حَسَدٌ «نهج‌البلاغه»
پیش از هرچیز، از اینكه انتشارات علمی «فار» و نشر «دریافت» برای من به عنوان یك معلم ارجی قایل شده‌اند و قطره‌ی دانش مرا در كنار دریای بی‌كران صاحب‌نظران محفل خویش به چیزی گرفته‌اند، با تمام دل خود سپاسگزارم.
به راستی كه یادآور «هدیه بردن سبوی آب باران به سوی بغداد، از مثنوی مولوی است»
«كای عجب لطف، این شه وهّاب را و آن عجب‌تر كو ستد آن آب را
چون پذیرفت از من آن دریای جود آن چنان نقد دغل را زود زود»
اما بعد ؛
«نه در هر سخن بحث كردن رواست خطا بر بزرگان گرفتن خطاست»
یكی از درخشان‌ترین پدیده‌های معرفت در ایران، ادبیات فارسی است با گذشته‌ای هزار ساله.
زمانی پیری به شیخ و شاب صلا می زد كه :
«شكرشكن شوند همه طوطیان هند زین قند پارسی كه به بنگاله می‌رود»
روزگاری جاذبه این درّ دریای ادب دَری تا آن‌جا بود كه كسانی چون نیكلسن، براون، برتلس، ژكوفسكی، یان ریپكا، ولف و كریستین سن و صدها صاحب نظر دیگر را حیران خویش می‌نمود.
دورانی در این سرزمین معلمان ادبیات ما بزرگانی همانند علامه قزوینی ، دهخدا، فروزانفر، محمد معین و غلامحسین یوسفی و … بوده‌اند و دِین خود را به این آب و خاك ادا كرده‌اند . اما امروز «كارها از لونی دیگر پیش گرفتند»
از طرف دیگر به ما آموخته‌اند كه برای ایجاد علاقه و رغبت در درس ادبیات فارسی، ضرورت دارد كه دانش‌آموز در فرایند یاددهی و یادگیری فعّال باشد. معلم باید در كلاس موقعیّتی ایجاد كند كه دانش‌آموزان با موضوع درس به طور عینی و ذهنی درگیر باشند، با یكدیگر گفتگو كنند و به سؤال‌های طرح شده پاسخ دهند.
به قول مولانا:
« آنچه یك دیدن كند ادراك آن سال‌ها نتوان نمودن با بیان »
اما چه سود از هر ابتكار و خلاقیت، وقتی كه هنوز نظام ارزشیابی ما بر اساس محفوظات پی‌ریزی می‌شود. آگاهیم كه پدیدآوردن چنین كتاب‌هایی در قلمروی تعلیم و تربیت به شجاعت و جسارت لازم و پشتوانه‌ای علمی نیازمند است. چه در این‌جا باید ذوق و سلیقه‌ی هزاران هزار مخاطب مبتدی و منتهی در نظر گرفته شود. اقناع و پاسخگویی به این همه سلیقه‌های گوناگون و رنگارنگ كار چندان ساده‌ای نیست.
با این همه، همّت والا و زحمت فراوان و تهوّر پدیدآورندگان كتاب، به ویژه همشهری عزیزم، جناب آقای دكتر سبطی، كه طرحی نو در انداخته‌اند و سخنی نو آورده‌اند تا حلاوتی دیگر به كام دانش‌پژوهان بخشند، ستودنی است. اگر چه، چشم به‌راه اثری در خور نام آن بزرگ مرد، در كنار دیگر آثار ارزشمند ایشان، مانند «قرابت معنایی» و «زبان فارسی3» بوده‌ایم.
آن پهلوان عرصه‌ی تاریخ نویسی یاد باد كه می‌گفت:«هیچ نبشته نیست كه آن به یكبار خواندن نیرزد». امروز در كنار این همه كتاب‌های تجاری منتشر شده، با اندك تصرف در كلام بیهقی باید گفت:«این، آن نبشته است».
چند پیشنهاد درباره‌ی كتاب بیست زبان و ادبیات فارسی، دوره‌ی پیش‌دانشگاهی:
1- اصلاح برخی اشتباهات تایپی در متن.
2- از آن‌جایی كه بسیاری از دانش‌آموزان از سختی و خشكی سؤالات «زبان فارسی3» می‌نالند و برخی همكاران از نبود منبع و مرجعی قابل اعتماد و اعتنا شِكوه دارند، می‌توان در كنار این كار، با توجّه به توانایی آقای دكتر سبطی بر مطالب «زبان فارسی3»، بخشی از كتاب را هم به تجزیه و تحلیل بعضی از عبارات و جملات «زبان و ادبیات فارسی» سال چهارم، از لحاظ دستوری اختصاص داد.
پس از آن:
«خسروا گوی فلك در خم چوگان تو باد ساحت كون و مكان عرصه‌ی میدان تو باد»
3- برای اینكه كتاب جامع و جدا نشدنی در كنار كتاب‌های درسی داشته باشیم و از دیگر كتاب‌ها فارغ گردیم، بهتر بود به آرایه‌ها بیشتر اشاره می‌شد.
4- این كتاب را برای استفاده‌ی دانش‌آموزان حضوری و غیر حضوری، در‌نظر گرفته‌اند. در پایان هر فصل، سؤالاتی را با عنوان «برای اندیشه و گفت‌‌وگو در كلاس»مطرح كرده‌اند. شاید معلمان دل‌سوخته و با تجربه از عهده برآیند و دانش‌آموزان حضوری به پاسخ مطمئن برسند امّا دانش‌اموزان غیر‌حضوری بی‌نصیب می‌مانند. بهتر آن است كه پاسخی مختصر به همراه منابعی جهت مطالعه‌ی بیشتر برای معلم و دانش‌آموز ارائه شود.
امیدوارم دست‌اندركاران «انتشارات علمی فار» و «دریافت» پاداش خود را از بخشندگی و بخشایندگی حق‌تعالی دریافت كنند.
دوستدار شما : سید حسین میرشجاعی از ساری