اثر3: نم نم باران، با صدای ناصر مسعودی
.
اثر2: لاکودانه با صدای ناصر مسعودی
ناصر مسعودی(۱۳۱۴ رشت) مشهور به بلبل گیلان، قدیمی‌ترین خواننده اشعار گیلکی در قید حیات است که از او آثار ماندگاری چون: میرزا کوچک‌خان (چقدر جنگلا خوسی)، کوراشیم، بنفشه گل و… تا کنون منتشر شده‌است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، برای سال‌ها انتشار آثار او ممنوع بود. ولی، تبحر او در موسیقی فارسی و گیلکی موجب شد که سرانجام با ترانه‌های جدیدی به فعالیت خود ادامه دهد. از او در ۵۰ سال فعالیت هنری بیش از ۵۰۰ ترانه بجا مانده است.
اثر1: سیما جان با صدای شاپور جفرودی
زنده ياد شاپور جفرودي، هنرمند، شاعر، ترانه سرا،آهنگساز، بازيگر تئاتر و خواننده سرشناس موسيقي محلي گيلان در سال ۱۳۰۷ در شهرستان رشت بدنيا آمد و به مدت سي سال در تهران زندگي كرد .
نامبرده فعاليت هنري خود را از سال ۱۳۳۰ در تئاتر گيلان آغاز نمود و يكي از بنيان گزاران تئاتر گيلان بوده و افتتاح راديو رشت با صداي او همراه با اركستر ارتش آن زمان آغاز گرديد. پس از مراجعت به تهران با همكاري راديو ايران و اركستر بزرگ راديو ايران به سرپرستي استاد مرتضي حنانه ، استاد حبيب اله بديعي ، استاد فخرالديني و استاد ياحقي و استاد انوشيروان روحاني و ديگر اساتيد آن زمان و همكاري با شاعراني چون بيژن ترقي، جنتي عطايي ، شهدي لنگرودي و تورج نگهبان بيش از ۹۰ ترانه به زبانهاي فارسي و محلي اجرا نموده و همراه با هنرمندان سرشناسي چون بانو شمس ،ناصر مسعودي ، استاد عليزاده و استاد فروزانفر و ديگر هنرمندان به فعاليت هنري پرداخته است .
مرحوم جفرودي همزمان با فعاليت هنري در بانك رهني (مسكن) و وزارت فرهنگ (ارشاد فعلي) تهران مشغول به تدريس بوده و در سال ۱۳۵۴ پس از بازنشستگي به رشت بمدت ۲ سال با راديو تلويزيون مركز رشت فعاليت مستمر داشت و مجددا به تهران عزيمت نمود و بمدت ۲۶ سال در كنار همسر خود بدون هيچگونه فعاليت هنري در خلوت خود زندگي مي كرد.
اشعار و ترانه هاي اين هنرمند بدليل غناي فولكلوريك و ريتم اصيل گيلكي ضرب المثل و ورد زبان مردم گيلان شده است .
از اشعار معروف اين هنرمند مي توان به ترانه هاي در زندي – قديمي رشتي – جان مريم – آخدا – ماهي – چيني ام – من گم تو بيشمار – عجب گيلان قشنگه – كاروان عشق و لالايي و……… نام برد .
زنده ياد شاپور جفرودي در سحرگاه روز چهارشنبه مورخه ۱۳ خرداد ۱۳۸۳ در منزل خود واقع در تهران دار فاني را وداع گفت. آرامگاه اين هنرمند در امامزاده طاهر كرج می‌باشد.
.
موسیقی گیلان:
استان گیلان یکی از غنی ترین گنجینه های فرهنگ موسیقی را داراست. این گنجینه غنی فرهنگ موسیقی، برخلاف بسیاری از مناطق ایران، از وحدت سبک برخوردار نیست. به این معنا که نقاط مختلف گیلان چه از نظر تنوع آوازها و چه از لحاظ خصوصیات ملودی و ریتم از سبک های متفاوتی برخوردارند و این تفاوت سبک به خصوص بین موسیقی مردم تالش با موسیقی محلی مناطق دیگر دیلمان و اسپیلی و سایر نواحی گیلان به چشم می خورد.
به طور کلی مردم تالش سه نوع آهنگ دارند: قدیم دستان، تالش دستان و تازه دستان. آهنگ های گیلان به ویژه در سیاهکل و دیلمان از طبیعت الهام گرفته اند و غالبا به صورت بکر و دست نخورده باقی مانده اند.
معروف است که در سال 255 هجری قمری احمدبن توکل، ندیم خلیفه ی عباسی معتمد علی الله کتابی تحت عنوان «الموسیقی العراقیه» نوشت که بخشی از آن درباره ی موسیقی دیلمان بود:« آوازخوانی مردم خراسان با زنج است که دارای هفت سیم است و زخمه ی آن مانند زخمه ی چنگ است و آوازخوانی مردم ری و طبرستان و دیلمان با تنبورهاست…» ابونصر فارابی نیز در کتاب «الموسیقی» 339 هجری قمری از تنبور گیلانی نام برده است:« تنبور خراسانی دارای دو سیم است و گونه ای دیگر تنبور جیلی (تنبور گیلانی) است. شیوه ی کوک کردن تنبور گیلانی از شیوه ی کوک خراسانیان جدا است.»
ساختمان ترانه های عامیانه ی گیلان را به سه نوع تقسیم کرده اند: نوع اول آهنگ هایی که ساختمان آن ها از چند جمله ی کوتاه، هم قرینه و متوازن تشکیل شده و بیشتر ترانه های محلی گیلان را شامل می شود. نوع دوم ترانه های عامیانه از نظر ساختمان، جمله بندی و وزن وسیع تر از انواع دیگر است و بی شباهت به موسیقی کلاسیک و آوازی ایران نیست، از جمله روش توسعه وگسترش آهنگ ها و نیز وزن و ریتم آن ها، برخی از خصوصیات آوازها و دستگاه ها را به خاطر می آورد. نوع سوم آهنگ های رقص است که فاقد کلام می باشد و معمولاً طی مراسمی همراه با رقص اجرا می شود.
ترانه های عامیانه از نظر پایه و مقام ، مانند آوازها و دستگاه های موسیقی کلاسیک ایران براساس واحد این مقامات، بنیاد یافته اند. از نظر وزن و ضرب غالباً از آهنگ های ضربی و ترانه هایی تشکیل می یابند که به طور کلی ساختمان و استخوان بندی و وزن مشخص و صریحی دارند و حتی ترانه هایی که از لحاظ وزن و ضرب نسبتاً آزادتر و نامحدودترند، دارای وزنی به اصلاح مخفی هستند.
بسیاری از ترانه های عامیانه گیلان دارای آهنگ های خاصی هستند که همراه قصه ها و افسانه های عامیانه اجرا می شوند. موسیقی این داستان ها از اصالت کمتری برخوردار بوده و بیشتر جنبه ی بداهه سرایی آزاد دارند.
ترانه های عامیانه گیلان از نظر موضوع به چند طبقه مشخص تقسیم می شوند: ترانه های قهرمانی و حماسی، ترانه های مربوط به کار(کشت و زراعت)، ترانه های مخصوص تشریفات مختلف (جشن عروسی، تولد، عید)، ترانه های توصیفی، ترانه های عاشقانه، آهنگ های کودکانه و لالایی، ترانه های مذهبی و نوروز خوانی.
در سال های اخیر استفاده از سازهای گوناگون موسیقی ملی ایران، در استان گیلان به طور گسترده ای رواج یافته و درنتیجه شاهد نفوذ مقام های موسیقی ایرانی در موسیقی سنّتی گیلان هستیم، هرچند که این مقامات در موسیقی سنتی پنهان و موجود بودند اما اینک به رشد و توسعه رسیده اند.
سی وچهار نام و موضوع، اسامی موسیقی بومی و آوازهای محلی گیلان را تشکیل می دهند. از قبیل: کشتی مقام، در موقع مراسم کشتی محلی گیلان، عروس بران، آهنگ ورزاجنگ، بجارسری، مربوط به فعالیت های دسته جمعی زنان شالیکار، شرفشاهی، براساس دوبیتی ها یا چهاردانه های سید شرف الدین (شرفشاه)، هی یار هی یار، دیلمانی و…
انواع مختلفی از سازهای موسیقی، خاص استان گیلان بوده اند که شامل چندین نوع «کرنا»، نقاره، بومی گیلان، چندین نوع نی، سرنا و دوتار تالشی و دیگر انواع سازهای بومی…
اجرای موسیقی در دوران اخیر
با نفوذ سازهای جدید در گیلان، از دوره ی مشروطیت به بعد، اجراهای جدید و کلاسیک موسیقی ایرانی و خارجی توسط موسیقیدانان گیلانی به واسطه ی ایجاد مراکز آموزشی و کنسرت ها انجام شد. افتتاح مدرسه ی عالی موسیقی در حدود سال 1307 (که بعدا توسط استاندار وقت، تیمورتاش منحل گردید)، گروه موزیک پرورشگاه بندرانزلی در 1305 خورشیدی، که تا سال 1358 فعالیت داشت، پیش پرده خوانی در تماشاخانه ها از سال 1320 به بعد، تشکیل واحد موزیک نیروی دریایی بندرانزلی در دهه ی 1320، ارکستر رادیو رشت که در سال 1325 همزمان با افتتاح فرستنده رادیویی، آغاز به فعالیت نمود، ارکستر بزرگ فرهنگ و هنر گیلان که در سال 1347 خورشیدی ایجاد شد، کارگاه موسیقی کودکان و نوجوانان تلویزیون رشت، که در سال های 59-1352 آموزش موسیقی نوجوانان را برعهده گرفت و گروه های موسیقی آزاد از قبیل گروه عشاق گیلان، گروه گیل آوا و…، از جمله فعالیت های سازنده ی موسیقی گیلان در دهه های گذشته بودند.
در سال 1383 در 25 سالن استان گیلان 63 برنامه ی موسیقی با 187 اجرا برگزار شده است که 36590 نفر تماشاگر آن بوده اند.