دسته‌بندی نشده

موسیقی ملل : افغانستان

.

لینک دانلود اثر ۱ :  لیلی لیلی لیلی جان، محلی افغانی .

لینک دانلود اثر ۲ : موسیقی پاپ افغانستانی . مـــوســــیقی در افغانســـــتان وحـید قـاســـــمی   ریشه های موسیقی در افغانستان امروزی، برمی‌گردند به روزگار پارینه. با نگاهی به دستاوردهای فرهنگی آریایی می‌توان گفت در زمانه ویدی یا جریانهای پیش از آوارگی (مهاجرت) آوازخوانی، پاکوبی و اتن در میان باشندگان سرزمینی که سپس افغانستان نامیده می‌شود، رواج داشته است. نظر به روایات تاریخ، قسمت زیادی از سرودهای ویدی و گاتهای زردشتی اوستایی در قلمرو آنچه امروز افغانستان خوانده می‌شود، به میان آمده‌اند. پیشوایان قدیم آریایی هنگامی که بر خوان می‌نشستند، دسته‌ی نوازندگان و خنیاگران به رامشگری، دست افشانی و پاکوبی می‌پرداختند. نمای دختران رامشگر بامیان در سینته کوهی که پیکره های پرآوازه “خنگ بت” و “سرخ بت” در آن تراشیده شده اند، گواه موسیقی پیشرفته و مردمی در در روزگار پیش از اسلام این جغرافیا می‌باشد.   هنگامی که در برگهای تاریخ با نام‌های بکتریا، باختر، بلخ، بخدی، آریانا، خراسان، سیستان، تخارستان، ترکستان، زابل، سمنگان، غزنه، هنر گندهارا، مدنیت کوشانی و غیره برمی‌خوریم، بخش بزرگ این تاریخ را خاک افغانستان امروزی و کشورهای همجوار آن بازی می‌کند.   تاریخ و گذشته موسیقی افغان به خاک امروزی افغانستان محدود نگشته بلکه فراتر از آن، تا دوردستها می‌توان پیوندها را نگاه کرد. موسیقی هند، عرب، ترکیه، تاجکستان و حتّا یونان باستان با موسیقی افغان و خراسان رشته های همپیوند و ریشه های همجوش دیرینه دارند.   باربد نوازنده بزرگ و نامدار در دربار خسرو پرویز که نام سی لحن موسیقی او در “خسرو و شیرین” نظامی آمده، معروف است که 360 آهنگ ساخته تا هر روز در سال آهنگی نواخته شود.   فرخی سیستانی چنگ و سرود می‌نواخت. محمد بربطی که بربط خوش می‌نواخت، در این فن استاد فرّخی بود و از ندیمان سلطان مسعود غزنوی. رودکی چنگ می‌نواخت. ابن‌سینای بلخی بخشی از کتاب شفا را در مورد علم موسیقی نوشته است. ابونصر فارابی را ایجادگر هارمونی در موسیقی می‌دانند و می‌گویند او نخستین کسی بود که فکر ایجاد هارمونی را در موسیقی آورده است. امیر علیشیر نوایی موسیقیدان بود و استادش خواجه یوسف برهان جامی موسیقی شناس بود. پروفیسِر مسیو جی پی دیلور می‌نویسد: “بعد از پشت سر گذاشتن فاصله میان مشهد و اسلام‌قلعه، در هرات برای اولین بار از موسیقی افغانی آگاهی یافتم. تلافی خوبی بود برای سفر دور و درازم. این موسیقی نه یکنواختی داشت و نه پژمردگی، بلکه خود چیزی بود برای من عجیب و در عین حال بسیار آشنا. استاد فی‌البدیهه مصراعهایی می‌گفت.طرز نواختن و سرودنش برایم ناآشنا بود، ولی نغمات مرا خسته نمی‌ساخت و نه مانند موسیقی‌های غیر اروپایی از سطح دریافتم بالا بود. آن را به‌خوبی درک کردم. یعنی درست دروازه کشوری بود بین شرق و غرب.” اسناد و کتیبه‌های تاریخ، شاهد موسیقی پیشرفته به صورت علمی و فنی در دوره های گوناگون کهن تا غزنویان، تیموریان و سایر اعصار بوده اند. در متون قدیم در اشعار و آثار نویسندگان به نامهایی از مقامها و ردیفهای موسیقی مقامی و قدیمی برمی‌خوریم: پرده عراقی، لحن داوودی، دلارام، شهناز، مقام راست دوگاه، سه گاه، چهارگاه، راست پنجگاه، پرده عشاق، حجاز، بوسلیک، زنگوله، بسته‌نگار، نوا، همایون، نیریز و امثال آنها. البته، نمونه‌های  زیادی را از موسیقی بومی و فولکلور چهار گوشه افغانستان در اختیار داریم  که بربنیاد همین مقام‌ها و گوشه‌های آن استوار است .

 images (2)images (6)images (3)

سرچشمه ها: -ادوات موسیقی در افغانستان باستانان، نوشته نبی کهزاد -موسیقی”چندصدایی”در نورستان، نوشته عبدالغفور زمانی -موسیقی و تئاتر در هرات، نوشته نصرالدین سلجوقی -سرگذشت موسیقی معاصر افغانستان، نوشته عبدالوهاب مددی موسیقی در دیار ما، مجله هنز شماره چهارم ، نویسنده داکتر رهین

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *